iPhone နဲ႕ iPad သံုးစြဲသူတုိင္း သိထားသင့္တဲ့ ထိပ္တန္း Privacy နဲ႕ Security setting ၁၅ခု


လူတုိင္းက သူတို႕ရဲ႕ privacy နဲ႕ security ထိန္းခ်ဳပ္မႈအေၾကာင္းေတြကို အျပည့္အ၀နားလည္ထားဖုိ႕ေတာ့ လိုအပ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဒီေန႕ဒီေခတ္အခ်ိန္အခါအရေပါ့။ iPhone နဲ႕ iPad သံုးစြဲသူေတြကေတာ့ Android သံုးစြဲသူ၊ developers ၊ websites ေတြထက္ ပိုမိုေအးခ်မ္းတယ္ဆိုေပမယ့္ Apple ကေတာ့ သင့္သံုးစြဲေနတဲ့ပစၥည္းကေနျပီးေတာ့ သင့္ရဲ႕သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို စုေဆာင္းထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္ေတြအေၾကာင္းကို ပိုမိုသိရွိနားလည္ဖို႕ဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕မွာ option ေတြ အမ်ားၾကီး တင္ျပထားတာရွိပါတယ္။
ကြန္ပ်ဴတာေလာကက settings အေကာင္းစားေလးေတြကို iPhone နဲ႕ iPad ေပၚမွာ ေျပာင္းလဲႏုိင္ပါတယ္။ iOS ေပၚက privacy ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြကို လြယ္ကူတဲ့နည္းလမ္း ၁၅မ်ိဳးနဲ႕  ကၽြန္ေတာ္တို႕ တင္ျပထားပါတယ္။

Find My iPhone


iPhone သံုးစြဲသူတိုင္းဟာ Find My iPhone feature ကို သင့္ရဲ႕ဖုန္းေပ်ာက္သြားမွာစိုးရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဖြင့္ထားသင့္ပါတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ဖို႕အတြက္ Settings ကို သြားပါ။ iCloud ထဲကို ၀င္ျပီးေတာ့ Find My iPhone ကို ဖြင့္လိုက္ပါ။ သင့္အေနနဲ႕ Send Last Location ကိုလည္း ဖြင့္ထားဖို႕လိုပါတယ္။ ဒါမွသာ သင့္ရဲ႕ iPhone သို႕မဟုတ္ iPad ဘယ္ေနရာမွာ ေပ်ာက္ခဲ့သလဲဆိုတာကို သိေအာင္ လုပ္ႏုိင္မွာပါ။ တကယ္လို႕ သင္ေပ်ာက္သြားျပီဆိုရင္ iCloud.com ကိုသြား ဒါမွမဟုတ္ အျခားဖုန္းမွာရွိတဲ့ Find my iPhone app ကို ဖြင့္ျပီး သင့္ရဲ႕ Apple ID နဲ႕ log in ၀င္ျပီးေတာ့ ေနရာရွာျခင္း၊ lock ခ်ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လိုက္ပါ။

Messages နဲ႕ Mail အတြက္ Lock Screen Notifications


တကယ္လို႕ သင့္ရဲ႕ မက္ေဆ့ခ်္နဲ႕ အီးေမးလ္ေတြမွာ အသိခံလို႕မျဖစ္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ပါ၀င္ေနတယ္ဆိုရင္ သင့္ရဲ႕ notifications ကို မျပဖို႕ လုပ္ေဆာင္ရေတာ့မွာပါ။ Settings ကိုသြား Notifications ဆီေရာက္ ျပီးရင္ေတာ့ Messages သို႕မဟုတ္ Mail (ႏွစ္ခုလံုးလည္း) ေရြးလိုက္ပါ။ ေအာက္ေျခနားမွာ Show Previews ကို ဖြင့္၊ပိတ္လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ အပိုဆုအေနနဲ႕ iOS 10.2 မွာေတာ့ unlock လုပ္ထားခ်ိန္မွာ previews ျပႏုိင္မယ့္ option အသစ္ ပါ၀င္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သင့္ရဲ႕ notifications ေတြကို Unlock လုပ္ျပီးခ်ိန္မွာမွသာ ျမင္ရမွာပါ။

သင့္ရဲ႕ Passcode  အတြက္ စာသားနဲ႕ နံပါတ္ေတြသံုးပါ


သင့္ရဲ႕ဖုန္းကို unlock လုပ္ျပီးတာနဲ႕ သင့္ရဲ႕ လံုျခံဳေရးေတြ ျဖတ္လိုက္သလိုျဖစ္သြားပါျပီ။ သင့္ရဲ႕ ေလးလံုး သို႕မဟုတ္ ေျခာက္လံုး passcode ေတြနဲ႕တင္ ေက်နပ္မေနပါနဲ႕ေတာ့။ သင့္အေနနဲ႕ စာသား၊ နံပါတ္နဲ႕ ကာရိုက္တာေတြကို သင္ႏွစ္သက္သလို ဖန္တီးႏုိင္ပါတယ္။ Settings ထဲကိုသြား၊ Touch ID & Passcode ကို ၀င္လိုက္ပါ။ Change Passcode ကို ေရြးလိုက္ပါ။ (ပထမဆံုုး သင့္ရဲ႕ လက္ရွိတစ္ခုကို ၀င္ထားဖို႕ လိုပါတယ္) အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ Passcode Options ကို ႏွိပ္ျပီး Custom Alphanumeric Code အသစ္ကို ေရြးေပးလိုက္ပါ။ အဲဒီဟာက ပိုမိုရွဳပ္ေထြးခက္ခဲဖို႕ လိုပါတယ္။

Passcode ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ဖို႕ ၁၀ၾကိမ္ ၾကိဳးစားျပီးရင္ေတာ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ဖ်က္ပစ္လိုက္ပါ


iOS မွာ Touch ID & Passcode ထဲမွာ built-in security setting ရွိပါတယ္။ တကယ္လို႕ တစ္စံုတစ္ေယာက္က သင့္ရဲ႕ ဖုန္းကို မမွန္ကန္တဲ့ passcode နဲ႕ ဆယ္ၾကိမ္ၾကိဳးစားရင္ iPhone မွ အခ်က္အလက္ေတြကို ဖ်က္ပစ္မွာပါ။ မစိုးရိမ္ပါနဲ႕။ သင့္အတြက္ back up ကို iCloud ေပၚမွာ တင္ေပးမွာမို႕ သင့္အေနနဲ႕ ေနာင္တစ္ခ်ိန္ ျပန္ျပီး ထုတ္သံုးႏုိင္မွာပါ။ Settings page ရဲ႕ ေအာက္ထိဆြဲခ်ျပီးေတာ့ Erase Data ကို ဖြင့္ေပးလိုက္ပါ။

Lock Screen Access


ကၽြန္ေတာ့မွာ Touch ID & Passcode ထဲကို သင္၀င္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေနာက္ထပ္ လုပ္ေစခ်င္တာေလး တစ္ခုရွိပါေသးတယ္။ lock လုပ္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာ Allow Access ထဲမွာ feature အမ်ားၾကီး ပါ၀င္ျပီး ဖြင့္၊ပိတ္လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ Today View ၊ Notifications View ၊ Siri ၊ Reply wit Message ၊ Home Control (စမတ္ဟုမ္းေတြအတြက္) နဲ႕ Wallet တို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္လို႕ ပိတ္ထားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သင့္အေနနဲ႕ အဲဒီ feature ေတြကို သင့္ရဲ႕ iPhone သို႕မဟုတ္ iPad ကို unlock မလုပ္မခ်င္း သံုးလို႕ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

Notes Lock


iOS 10 နဲ႕အတူ သင္ဟာ note တစ္ခုခ်င္းကို lock ခ်ႏုိင္ပါျပီ။ ဘယ္လို note ကိုမဆို အေပၚနားက Share icon ေလးကို ႏွိပ္ျပီးေတာ့ Lock Note ကို ေရြးေပးလိုက္ပါ။ note အားလံုးအတြက္ lock လုပ္ဖုိ႕အတြက္ password တစ္ခုကို သတ္မွတ္ျပီး အဲဒီ password ကို ရိုက္ထည့္လိုက္ပါ။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္တစ္ခါ ဖတ္ခ်င္ရင္ password နဲ႕ ၀င္ရေတာ့မွာပါ။

Two-Factor Authentication

သင့္ရဲ႕ Apple ID အတြက္ two-factor authentication ကို လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ပါျပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဖုန္းအသစ္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ log in ၀င္ခ်ိန္တုိင္းမွာ Apple ဟာ ေနာက္ထပ္ လံုျခံဳေရးအတြက္ ေနာက္ထပ္အဆင့္တစ္ခု လိုအပ္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္ကေတာ့ verification code ကို သင့္ဆီပို႕ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သင့္အေနနဲ႕ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ထပ္ရိုက္ေပးဖို႕ လိုပါတယ္။ အဲဒါကိုေတာ့  Apple ရဲ႕ websiteကေနျပီးေတာ့ ဖြင့္ႏုိင္ပါတယ္။ Sign in လုပ္ျပီးေတာ့ Get Started ကို ႏွိပ္လုိက္ရံုပါပဲ။

Auto-Delete Messages


တကယ္လို႕ သင့္အေနနဲ႕ မက္ေဆ့ခ်္အေဟာင္းေတြကို မသိမ္းခ်င္ရင္ေတာ့ အလိုအေလ်ာက္ဖ်က္ပစ္ေပးမွာကေတာ့ iOS ပါပဲ။ Settings ကိုဖြင့္ျပီးေတာ့ Message ကိုေရြးလိုက္ပါ။ Keep Messages ကို ႏွိပ္ျပီးေတာ့ 1 Year သို႕မဟုတ္ 30 Days ဆိုတာ ေရြးေပးလိုက္ပါ။ သတ္မွတ္ရက္ထက္ေက်ာ္လြန္သြားတဲ့ မက္ေဆ့ခ်္အေဟာင္းေတြကို ဖုန္းကေနျပီးေတာ့ ဖ်က္ေပးမွာပါ။

Safari Private Browsing


Safari ထဲက Private browsing mode က သင့္ရဲ႕ history လုပ္သမွ်ကို ထိန္းသိမ္းထားျခင္းမရွိဘဲ သံုးလို႕ရေစမွာပါ။ Safari ကို ဖြင့္ျပီးေတာ့ ေအာက္နားက Tabs icon ေလးကို ႏွိပ္လိုက္ပါ။ ေနာက္ေတာ့ Private ကိုေရြးေပးလိုက္ပါ။ (Note: လက္ရွိဖြင့္ထားတဲ့ tab ေတြအားလံုး ပိတ္သြားမွာပါ။) သင့္အေနနဲ႕ Private mode ကို ေရာက္ေနျပီဆိုတာကို UI ရင့္လာျခင္းနဲ႕အတူ သိႏုိင္ပါတယ္။

Safari ထဲက Limit Ad Tracking


သင့္ရဲ႕ iPhone နဲ႕ iPad usage အေၾကာင္းကို ေၾကာ္ျငာသူေတြက ပိုသိေနမွာကို စိုးရိမ္တယ္ဆိုရင္ သင့္ရဲ႕ privacy ကို ကာကြယ္ဖို႕အတြက္ ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ေၾကာ္ျငာေတြကို ေရွာင္ႏုိင္ပါတယ္။ ေၾကာ္ျငာေတြဟာ သင့္အတြက္ စိတ္ပူစရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီအတြက္ လိုက္ရွာရမွာကေတာ့ Settings ထဲမွာပါ။ Privacy ကိုေရြးခ်ယ္ျပီး ေအာက္ေျခနားက Advertising ကို ေရြးလိုက္ပါ။ Limit Ad Tracking ကိုေရြးခ်ယ္ေပးလိုက္ပါ။

Turn Off Location Tracking


Privacy settings ထဲက Location Services  ကိုႏွိပ္၊ ေအာက္ေျခနားက System Services ကို ႏွိပ္လိုက္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ location tracking ကို ပိတ္ေတာ့မွာပါ။ Location-Based ျဖစ္တဲ့ အဲဒီ toggle ေတြအားလံုး သို႕မဟုတ္ သင္ႏွစ္သက္ရာေတြကို အဲဒီမွာ ပိတ္ႏုိင္ပါတယ္။ ေအာက္ေျခနားက Frequent Locations ကိုလည္း သံုးႏုိင္ပါေသးတယ္။ အဲဒါကို ပိတ္လိုက္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ သင္အမ်ားဆံုးလည္ပတ္တဲ့ေနရာေတြကို Apple ရဲ႕ ေထာက္လွမ္းမႈေတြကို ကာကြယ္ထားႏိုင္ပါတယ္။

Share My Location



သင့္ရဲ႕ Settings ေအာက္က Location Services ထဲမွာ ေနာက္ဆံုးတစ္ခု လုပ္ရမွာကေတာ့ သင့္ရဲ႕သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႕ မိသားစုေတြရဲ႕ location ကို မွ်ေ၀ဖို႕ ပိတ္လိုက္ဖို႕ပါပဲ။ ဒါကေတာ့ Find My Friends app သံုးတဲ့အခါ အဆင္ေျပေစဖုိ႕ သံုးရတာပါ။ Settings ထဲမွာ သင့္အတြက္ Share My Location ရွိေသးတာမို႕ အဲဒီကိုလည္း ပိတ္လိုက္ပါ။

VPN သံုးပါ

VPNs ေတြဟာ သင့့္ရဲ႕ identity ကို အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ IP address ေတြကို အသံုးျပဳတဲ့အခါ ဖြက္ထားေပးဖို႕ ကူညီေပးမွာပါ။ App Store မွာ အခမဲ့ရႏုိင္တာေတြ အမ်ားၾကီးပါ။Betternet ကလည္း ေက်ာ္ၾကားတဲ့အထဲက တစ္ခုပါ။ ေဒါင္းလုတ္လုပ္ျပီးတာနဲ႕ set up လုပ္လုိက္ပါ။ VPN toggle ကို Setting ထဲကေန enable ၊ disable လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။

Auto-Lock Settings


Default အရဆိုရင္ iPhone နဲ႕ iPad မွာ တစ္မိနစ္အၾကာအထိ ထိေတြ႕သံုးစြဲမႈမရွိဘူးဆို အလိုအေလ်ာက္ lock က်ပါတယ္။ ဒါဟာ screen ပိတ္သြားျပီးေတာ့ ေနာက္တစ္ခါျပန္၀င္ဖို႕အတြက္ Touch ID သို႕မဟုတ္ passcode လိုအပ္မွာပါ။ သင့္ရဲ႕ဖုန္းနားမွာ သင္မရွိတဲ့အခ်ိန္ကို ေစာင့္ဆိုင္းေနသူေတြရဲ႕ရန္မွ ကာကယ္ဖို႕ ဒါကို စကၠန္႕သံုးဆယ္အျဖစ္ကို ေျပာင္းလိုက္ပါ။အဲဒီလိုလုပ္ဖို႕အတြက္ Display & Brightness settings ထဲက ၀င္ရမွာပါ။ Auto-Lock ကို ေရြးျပီး အခ်ိန္ကို ျပန္သတ္မွတ္လိုက္ပါ။

Restrictions


တကယ္လို႕ သင့္ရဲ႕ကေလးကို ဖုန္းကိုင္ခိုင္းတတ္တယ္ဆိုရင္ ကေလးကို တခ်ိဳ႕ feature ေတြ မသံုးေစခ်င္တာမ်ိဳး ရွိမွာပါ။ Restrictions က သင့္ကို option ေတြ မ်ားစြာ ေပးႏုိင္ပါတယ္။ စစခ်င္း Settings ဖြင့္၊ General ၊ Restrictions ကို သြားပါ။ အဲဒီမွာ restrictions enable လုပ္ထားတာကို ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ iTunes Store နဲ႕ in-app purchases တို႕လိုတခ်ိဳ႕ app ေတြကို ပိတ္ထားႏုိင္ပါတယ္။

Comments